|
Najczesciej zadawane pytania
Czym jest sekwestracja CO 2 ?
Okreslenie sekwestracja CO 2 jest czasami uzywane w celu opisania procesów zwiazanych ze skladowaniem CO 2 . Slowo sekwestracja ma dwa znaczenia prawne i chemiczne, ale w przypadku CO 2 dotyczy wiazania, laczenia lub wylaczania z obiegu. Projekt CO2SINK dotyczy podziemnego skladowania geologicznego, co obejmuje zatlaczanie CO 2 pod wysokim cisnieniem do podziemnego zbiornika.
Pod cisnieniem w zlozu pod ziemia CO 2 zwieksza swoja gestosc i zachowuje sie bardziej jak ciecz niz jak gaz. Oznacza to, ze duze ilosci CO 2 moga byc skladowane w stosunkowo malej objetosci. Wiekszosc CO 2 skladowanego w ten sposób wypelnia przestrzen porowa. Jednakze czesc CO 2 powoli reaguje z niektórymi skalami tworzac weglany - proces ten zapewnia trwale magazynowanie; najpowszechniejszymi formami sa wapienie i dolomity. Czesc CO 2 , która nie przereagowala ze skalami zostaje trwale zmagazynowana. W przypadku gdy zbiornik jest przykryty nieprzepuszczalnym nadkladem skalnym, podobnym do tego, który uszczelnia zloza ropy i gazu.
Ile to kosztuje?
Wiekszosc kosztów wychwytywania i skladowania CO 2 obejmuje sam wychwyt i transport. Koszty sa zróznicowane. Obecnie wahaja sie od 30 do 50 $ za tone wychwyconego i zmagazynowanego CO 2 co podnioslo by cene 1 kWh o 1 - 2 centów i sprawilo by, ze alternatywne zródla energii stalyby sie znacznie bardziej konkurencyjne. Niemniej jednak, skladowanie CO 2 jest jedna z najtanszych opcji redukcji emisji gazów cieplarnianych.
Gdzie sa miejsca skladowania?
Istnieja tysiace mozliwych miejsc skladowania CO 2 . Zbiorniki ropy i gazu zlokalizowane w basenach sedymentacyjnych na calym swiecie, zostana najprawdopodobniej wykorzystane jako pierwsze. Wiele z tych basenów zlokalizowanych jest w rejonach slabo zaludnionych. Najpierw wykorzystane zostana baseny polozone blisko miejsc zurbanizowanych z racji bliskosci zródel emisji CO 2 . Lokalne spolecznosci sa juz zaznajomione z zagadnieniem wykorzystania podziemnych zlóz ropy i gazu. Glównym problemem byloby pozostawienie sprzetu wydobywczego na zlozach, poniewaz przy ich wykorzystaniu zbiornik móglby byc wypelniany CO 2 .
Solankowe poziomy wodonosne, równiez odpowiednie do skladowania CO , zlokalizowane sa w basenach sedymentacyjnych, takze w regionach, w których brak zlóz weglowodorów. Struktura i rozmiar tych basenów sa stosunkowo dobrze rozpoznane, ale mozliwosc ich wykorzystania do podziemnego skladowania CO 2 jest wciaz niejasna. Najpierw rozwazane beda poziomy znajdujace sie w poblizu glównych zródel emisji.
Co sie stanie kiedy miejsca skladowania zostana wypelnione?
Zatloczony CO 2 zastepuje znajdujace sie w zbiorniku plyny zlozowe: wode, rope lub gaz. CO 2 jako lzejszy od wody i ropy gromadzi sie w stropie zbiornika pod nadkladem skalnym. W szczelnych zbiornikach zatlaczanie musi byc prowadzone tak, aby nie przekroczyc wytrzymalosci nadkladu skalnego. Moment, w którym nalezy przerwac zatlaczanie moze zostac okreslony przez kombinacje badan sejsmicznych, pomiary w otworach obserwacyjnych i wykorzystanie specjalnego oprzyrzadowania.
Po napelnieniu zbiornika, otwory zatlaczajace oraz stabilnosc CO 2 znajdujacego sie w zbiorniku beda obserwowane przez szereg lat. Jesli uda sie udowodnic, ze CO 2 moze byc bezpiecznie skladowany w zbiorniku, otwory beda zlikwidowane i zacementowane. Kilka otworów moze byc pozostawionych w celu prowadzenia dlugoterminowych obserwacji ale
w koncu i one zostana zlikwidowane.
Pojemnosc zbiorników do skladowania CO 2 jest z pewnoscia mniejsza niz wielkosc emisji, które moga powstac w wyniku spalania paliw kopalnych tj. wegla kamiennego, gazu ziemnego i ropy naftowej. Skladowanie CO 2 nie jest zatem pelnym rozwiazaniem problemu gazów cieplarnianych. Jednakze, moze zapewnic pewne odciazenie na okres 100 lat, w czasie których pojawia sie opcje wykorzystania paliw alternatywnych i technologii, które zastapilyby paliwa kopalne.
Czy jest to bezpieczne?
Technologie transportu i skladowania gazów sa powszechnie znane i wykorzystywane. Duze ilosci CO 2 sa transportowane rurociagami i tankowcami i zatlaczane w celu wtórnego wydobycia ropy naftowej (EOR) w wielu miejscach na swiecie. Podziemne magazynowanie naturalnego gazu, technika analogiczna, jest równiez w szerokim uzyciu. Podziemne skladowanie CO 2 mogloby byc zatem wykorzystywane w bezpieczny i pewny sposób. Poniewaz CO 2 jest gazem duszacym i ciezszym od powietrza, moga pojawiac sie obawy dotyczace bezpieczenstwa skladowania geologicznego. Problemy moga powstac w momencie powolnego wycieku lub naglych emisji na wielka skale, których rezultatem bylaby, np. aktywnosc sejsmiczna.
Powolny wyciek CO 2 nie daje raczej powodów do obaw zwiazanych z bezpieczenstwem, chyba ze gaz zostalby przypadkowo uwieziony gdzies na powierzchni. Ryzyka naglego uwolnienia CO 2 na wielka skale, mozna uniknac przy wykorzystaniu tych samych srodków ostroznosci, co w przypadku innych gazów, czyli np. poprzez rezygnacje z wykorzystania geologicznie niestabilnych zlóz. Budowa geologiczna obszaru otaczajacego zloze Ketzin jest bardzo stabilna.
Jest bardzo wazne, aby CO 2 pozostal w strukturze podziemnej przez taki okres czasu, aby umozliwic zminimalizowanie zmian klimatycznych. Zloza ropy i gazu byly bezpieczne przez miliony lat. Istnieje jednak ryzyko, ze wiercenia i eksploatacja moglaby naruszyc integralnosc nadkladu skalnego. Z kolei chemiczne reakcje pomiedzy zatloczonym CO 2 a mineralami znajdujacymi sie pod Ziemia mogly by miec korzystny efekt trwale wiazac CO 2 . Istnieje jednak mozliwosc, ze niektóre reakcje chemiczne moglyby miec przeciwny efekt do pozadanego i niszczyc nadklad skalny. W przeciwienstwie do zlóz ropy i gazu, glebokie solankowe poziomy wodonosne nie mialy do chwili obecnej zadnej wartosci i sa slabiej scharakteryzowane niz zloza weglowodorów. Nalezy uzyskac wiecej informacji, które pozwola okreslic czy w glebokich solankowych poziomach wodonosnych mozna skladowac CO 2 przez odpowiednio dlugi okres czasu. Szczególowe oszacowanie ryzyka bedzie przeprowadzone jako czesc projektu CO2SINK.
Jak wyglada zbiornik magazynujacy?
Powszechnym nieporozumieniem jest pojmowanie zbiorników podziemnych jako kawern. Ilustracja przedstawia próbki skaly zbiornikowej, która na pierwszy rzut oka wyglada jak zwiezla skala. Jednakze ten typ skaly zawiera wiele mikroskopijnych porów, które sa wypelnione solanka. 10 - 15% objetosci skaly moze skladac sie z porów wypelnionych woda. Magazynowanie CO 2 ma miejsce wtedy, gdy CO 2 rozpuszcza sie w wodzie lub kiedy ja zastepuje.
|
